سهم دریافت انرژی و مواد مغذی خانوارهای ایرانی از اقلام غذایی یارانه ای در گروه های اجتماعی- اقتصادی

نویسندگان

مرتضی عبداللهی

m abdollahi فاطمه محمدی نصرآبادی

f mohammadi آناهیتا هوشیار راد

a houshiar-rad مجید حاجی فرجی

m hajifaragi فاطمه اسفرجانی

چکیده

سابقه و هدف: این بررسی با هدف تعیین سهم یارانه های غذایی و کالاهای مشمول یارانه در تأمین نیازهای تغذیه ای خانوارهای ایرانی در شهر و روستا و گروه های اجتماعی– اقتصادی متفاوت انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه با استفاده از داده های طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت تغذیه ای کشور طی سال های 81 ـ1379و انتخاب خانوارها در شهر و روستا با نمونه گیری خوشه ای سیستماتیک انجام شد. برای ارزیابی وضعیت اجتماعی- اقتصادی، مشخصات کلی خانوار توسط پرسشگران مجرب پرسیده شد. داده های الگوی مصرف با استفاده از پرسشنامه های 24 ساعت یادآمد خوراک برای 3 روز متوالی گرد آوری شد. برای ارزیابی کالاهای یارانه ای از جدول توزین مستقیم اقلام غذایی عمده (برنج، روغن، قند و شکر)، ثبت دو روزه و جدول نحوه خرید اقلام غذایی عمده استفاده شد. در فایل داده ها، کالاهای یارانه ای و غیریارانه ای از یکدیگر مجزا و سهم آن ها از کل مواد غذایی مصرفی و در تأمین انرژی و درشت مغذی ها در خانوارهای ایرانی تعیین شد. به کمک روش تحلیل عاملی 3 عامل به عنوان متغیرهای وضعیت اجتماعی- اقتصادی در نظر گرفته شد و سهک های آن ها به دست آمد. سهک اول به عنوان گروه وضعیت اجتماعی- اقتصادی پایین، سهک دوم به عنوان گروه متوسط و سهک سوم به عنوان گروه با وضعیت بالا کدگذاری شد و سهم یارانه های غذایی در تأمین انرژی و درشت مغذی ها در این گروه ها برآورد شد. یافته ها : در مجموع 7158 خانوار شامل 2496 روستایی (9/34%) و 4662 شهری (1/65%) مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین مصرف نان متعلق به گروه اجتماعی- اقتصادی پایین بود. انرژی، کربوهیدرات و پروتئین حاصل از نان در گروه های اجتماعی- اقتصادی بالاتر کمتر بود. در روستاها مصرف روغن نباتی جامد (82 گرم/نفر/روز) و در شهرها مصرف روغن نباتی مایع (6/3 گرم/ نفر/روز) بالاتر بود. با بالا رفتن وضعیت اجتماعی- اقتصادی، مصرف روغن نباتی جامد یارانه ای و آزاد و روغن کل کاهش و روغن نباتی مایع آزاد و سهم آن در شهرها افزایش یافت (به ترتیب در سهک ها 6/2، 0/3 و 1/4 گرم/ نفر/ روز). به همین ترتیب، سهم مصرفی قند و شکر و برنج آزاد در طبقات اجتماعی- اقتصادی بالاتر، بیشتر بود. در روستا و شهر سهم انرژی حاصل از نان (در طبقات اجتماعی- اقتصادی پایین، متوسط و بالا به ترتیب 5/03/42، 5/04/37 و 5/00/33 و در شهر به ترتیب 4/04/36، 3/00/30 و 3/04/26) و روغن نباتی جامد در طبقات پایین تر اقتصادی- اجتماعی بالاتر و انرژی حاصل از قند و شکر پایین تر بود. در شهر نیز انرژی حاصل از روغن نباتی مایع آزاد در طبقات پایین تر اقتصادی- اجتماعی، پایین تر بود. انرژی حاصل از برنج آزاد و برنج کل در طبقات اجتماعی- اقتصادی بالاتر افزایش داشت. نتیجه گیری: طبقات بالای اقتصادی- اجتماعی سهم کمتری از برنج، روغن و قند و شکر خود را به صورت یارانه ای دریافت می کنند. طبقات اجتماعی- اقتصادی پایین تر انرژی، کربوهیدرات و پروتئین بیشتری را از اقلام غذایی یارانه ای به دست می آورند. واژگان کلیدی: یارانه، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، انرژی، نان، برنج، روغن، قند و شکر

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سهم دریافت انرژی و مواد مغذی خانوارهای ایرانی از اقلام غذایی یارانه‌ای در گروه‌های اجتماعی- اقتصادی

سابقه و هدف: این بررسی با هدف تعیین سهم یارانه‌های غذایی و کالاهای مشمول یارانه در تأمین نیازهای ‌تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی در شهر و روستا و گروه‌های اجتماعی– اقتصادی متفاوت انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه با استفاده از داده‌های طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت‌ تغذیه‌ای کشور طی سال‌های 81 ـ1379و انتخاب خانوارها در شهر و روستا با نمونه‌گیری خوشه‌ای سیستماتیک انجام شد. ...

متن کامل

تعیین تنوع مواد غذایی مصرفی و ارتباط آن با کفایت دریافت مواد مغذی در نوجوانان منطقه ای از تهران

Background: The purpose of this study was to determine dietary diversity and its relation to dietary adequacy in 10-18 year old adolescents of district 13 of Tehran in 1999-2001. Materials and methods: Dietary intake assessment was undertaken with 2-day 24-hour recall by expert interviewers in 1476 individuals participating in Tehran Lipid and Glucose Study. Having excluded the under and over-...

متن کامل

اثرات تغییر یارانه مواد غذایی بر تقاضای خانوارهای ایرانی

سیاست حمایتی یارانه های غذایی به منظور پایین نگه داشتن قیمتهای بازاری کالاهای غذایی برای مصرف کنندگان بخصوص اقشار کم درآمد اتخاذ می شوند. اما با توجه به هزینه های زیاد این سیاستها و عدم جهت گیری این یارانه ها به سمت اقشار بی نیاز، اصلاح سیاست های یارانه ای ضرورت دارد. ولی قبل از اجرای هرگونه سیاستی، ضروری است اثرات این سیاستها بررسی و تحلیل شود و سپس تصمیمات مناسب اتخاذ گردند. لذا در این مطالعه...

15 صفحه اول

تأثیر کاهش یارانه غذایی بر کالری دریافتی خانوارهای ایرانی

طرح مسأله: این مقاله به‌دنبال بررسی اثر سیاست کاهش یارانه بر تامین امنیت غذایی خانوارهای ایرانی می‌باشد. روش تحقیق: در مقاله حاضر با استفاده از تکنیک مدل‌های غیر ساختاری، خودرگرسیون برداری (VAR) و رهیافت هم‌انباشتگی ، اثر کاهش یارانه‌های غذایی بر کالری دریافتی خانوارهای ایرانی برآورد می‌گردد. یافته‌ها: شوک کاهش یک واحد یارانه غذایی بدون جبران درآمد خانوار، در کوتاه مدت اثر منفی شدیدی بر کالری د...

متن کامل

تنوع اقلام مصرفی در گروه های غذایی: شاخص کفایت مواد مغذی در زنان تهرانی

زمینه و هدف: رژیم های غذایی متنوع با احتمال افزایش دریافت مواد مغذی همراه هستند. این تحقیق به منظور ارزیابی ارتباط بین امتیاز تنوع گروه های غذایی و کفایت مواد مغذی خاص در زنان تهرانی انجام شد. روش کار: در این مطالعه مقطعی، 286 خانم 18 سال به بالا و ساکن منطقه 13 تهران که نماینده جمعیت زنان تهرانی بودند ، شرکت داشتند. دریافــت مــواد غذایــی با استفــاده از پرسشنامه یادآمد غذایی 2 روزه ارزیابی ش...

متن کامل

تأثیر کاهش یارانه غذایی بر کالری دریافتی خانوارهای ایرانی

طرح مسأله: این مقاله به‌دنبال بررسی اثر سیاست کاهش یارانه بر تامین امنیت غذایی خانوارهای ایرانی می‌باشد. روش تحقیق: در مقاله حاضر با استفاده از تکنیک مدل‌های غیر ساختاری، خودرگرسیون برداری (VAR) و رهیافت هم‌انباشتگی ، اثر کاهش یارانه‌های غذایی بر کالری دریافتی خانوارهای ایرانی برآورد می‌گردد. یافته‌ها: شوک کاهش یک واحد یارانه غذایی بدون جبران درآمد خانوار، در کوتاه مدت اثر منفی شدیدی بر کالری د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران

جلد ۶، شماره ۱، صفحات ۴۳-۵۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023